مشکلات زنان با مادر شوهر از دیدگاه روانشناسی
مشکلات بین عروس و مادر شوهر یکی از چالش‌های رایج در بسیاری از خانواده‌ها است که ریشه‌های روانشناختی عمیقی دارد. این مساله اغلب به عنوان یک کلیشه اجتماعی مطرح می‌شود، اما واقعیت این است که این مشکل می‌تواند تأثیر قابل توجهی بر روابط خانوادگی و سلامت روان افراد داشته باشد.
چرا این مشکل به وجود می‌آید؟
- رقابت ناخودآگاه: در بسیاری از موارد، مادر شوهر احساس می‌کند که عروس جایگزین او شده و ممکن است رقابت ناخودآگاهی بین آن‌ها شکل بگیرد.
- انتظارات متفاوت: هر دو طرف ممکن است انتظارات متفاوتی از نقش‌های خود و از رابطه با یکدیگر داشته باشند که منجر به اختلاف شود.
- تغییرات در ساختار خانواده: ورود عروس جدید به خانواده می‌تواند تعادل قدرت و روابط موجود را به هم بزند و باعث ایجاد تنش شود.
- فرافکنی: هر دو طرف ممکن است ویژگی‌های ناخوشایند خود را بر روی دیگری فرافکنی کنند و به جای پذیرش مسئولیت خود، دیگری را مقصر بدانند.
- فرهنگ و سنت‌ها: باورها و سنت‌های فرهنگی مختلف نیز می‌توانند بر روابط بین عروس و مادر شوهر تأثیر بگذارند.
عوامل روانشناختی مؤثر:
- خودشیفتگی: اگر یکی از دو طرف بیش از حد خودشیفته باشد، ممکن است تمایل به تحمیل دیدگاه‌ها و خواسته‌های خود بر دیگری داشته باشد.
- ناامنی: احساس ناامنی و نیاز به کنترل می‌تواند منجر به رفتارهای کنترل‌گرانه و حسادت‌آمیز شود.
- تعلق خاطر بیش از حد به فرزند: مادر شوهر ممکن است به دلیل وابستگی بیش از حد به فرزند پسر خود، نتواند به راحتی نقش جدید عروس را بپذیرد.
- مشکلات حل مسئله: عدم توانایی در حل اختلافات به صورت مؤثر می‌تواند باعث تشدید مشکلات شود.
راهکارهای مقابله:
- ارتباط مؤثر: ایجاد ارتباط باز و صادقانه با همدیگر می‌تواند به کاهش سوءتفاهم‌ها و افزایش درک متقابل کمک کند.
- همدلی: تلاش برای درک دیدگاه‌ها و احساسات یکدیگر می‌تواند به بهبود روابط کمک کند.
- تنظیم انتظارات: هر دو طرف باید انتظارات واقع‌بینانه‌ای از یکدیگر داشته باشند و از ایده‌آل‌سازی رابطه خودداری کنند.
- تعیین مرزها: تعیین مرزهای مشخص و احترام به آن‌ها می‌تواند به حفظ استقلال هر دو طرف کمک کند.
- کمک گرفتن از مشاور: اگر مشکلات به تنهایی قابل حل نیست، مراجعه به یک مشاور خانواده می‌تواند مفید باشد.
نقش روانشناس:
- شناسایی ریشه‌های مشکل: روانشناس می‌تواند با کمک به هر دو طرف، ریشه‌های اصلی مشکل را شناسایی کند.
- آموزش مهارت‌های ارتباطی: روانشناس می‌تواند مهارت‌های ارتباطی مؤثر را به هر دو طرف آموزش دهد.
- مدیریت احساسات: روانشناس می‌تواند به افراد کمک کند تا احساسات خود را به صورت سالم مدیریت کنند.
- تغییر الگوهای رفتاری: روانشناس می‌تواند به افراد کمک کند تا الگوهای رفتاری ناسالم خود را تغییر دهند.
نکته مهم: حل مشکلات بین عروس و مادر شوهر نیازمند تلاش و همکاری هر دو طرف است. با صبر و حوصله و کمک گرفتن از راهکارهای مناسب، می‌توان به روابطی سالم‌تر و پایدارتر دست یافت.
مشکلات بین عروس و مادر شوهر از دیدگاه یونگ
مشکلات بین عروس و مادر شوهر، همان‌طور که اشاره کردید، یک موضوع رایج و پیچیده است. یونگ، روانشناس برجسته سوئیسی، با نگاهی عمیق به ناخودآگاه انسان، بینش‌های ارزشمندی در مورد این موضوع ارائه می‌دهد.
فرافکنی: ریشه اصلی مشکل
یونگ معتقد است که یکی از دلایل اصلی مشکلات بین عروس و مادر شوهر، فرافکنی است. فرافکنی یعنی نسبت دادن ناخودآگاهانه ویژگی‌ها، احساسات و تمایلات ناخوشایند خود به دیگران. در این رابطه، هر دو طرف ممکن است ویژگی‌های ناخوشایند خود را بر روی دیگری فرافکنی کنند.
- مادر شوهر: ممکن است ویژگی‌هایی مانند کنترل‌گری، حسادت یا نیاز به توجه بیش از حد را که در خود می‌بیند، اما نمی‌خواهد به آن‌ها اعتراف کند، بر روی عروس فرافکنی کند.
- عروس: نیز ممکن است ویژگی‌هایی مانند تنبلی، خودخواهی یا بی‌احترامی را که در خود می‌بیند، بر روی مادر شوهر فرافکنی کند.
سایه و آنیما/آنیموس:
دو مفهوم مهم در روانشناسی یونگ که می‌توانند به درک بهتر این مسئله کمک کنند، سایه و آنیما/آنی موس هستند.
- سایه: بخشی از ناخودآگاه است که شامل تمام ویژگی‌های منفی و ناخوشایند ما است که ما از پذیرفتن آن‌ها اجتناب می‌کنیم. وقتی سایه ما بر روی دیگران فرافکنی می‌شود، آن‌ها را به عنوان دشمن یا تهدید می‌بینیم.
- آنیما/آنیموس: آنیما تصویر ناخودآگاه مرد از زن ایده‌آل و آنی موس تصویر ناخودآگاه زن از مرد ایده‌آل است. در رابطه عروس و مادر شوهر، ممکن است هر دو طرف تصویری ایده‌آل از نقش مقابل خود داشته باشند و وقتی این تصویر با واقعیت مطابقت نداشته باشد، احساس ناامیدی و خشم کنند.
دلایل دیگر از دیدگاه یونگ:
- تضاد بین فردیت و جمع‌گرایی: یونگ معتقد بود که انسان‌ها بین دو نیروی متضاد فردیت و جمع‌گرایی در کشاکش هستند. در روابط خانوادگی، این تضاد می‌تواند به ویژه در مورد زنان بروز کند.
- روند فردی شدن: هر فرد در طول زندگی تلاش می‌کند تا هویت منحصر به فرد خود را پیدا کند. این روند می‌تواند در روابط خانوادگی، به ویژه در روابط بین مادر و دختر یا مادر شوهر و عروس، ایجاد تنش کند.
راهکارهای یونگی برای حل مشکل:
- خودشناسی: اولین قدم برای حل مشکل، آگاهی از سایه خود و پذیرفتن آن است. با شناخت سایه، می‌توانیم از فرافکنی آن بر روی دیگران جلوگیری کنیم.
- فردی شدن: هر دو طرف باید تلاش کنند تا هویت منحصر به فرد خود را پیدا کنند و به جای تلاش برای تغییر یکدیگر، به دنبال رشد شخصی خود باشند.
- توجه به ناخودآگاه: با توجه به نمادها، رویاها و احساسات ناخودآگاه می‌توانیم به درک بهتری از دلایل مشکلات خود برسیم.
- روان‌درمانی: روان‌درمانی می‌تواند به افراد کمک کند تا با سایه خود روبرو شوند و به رشد شخصی دست پیدا کنند.
نتیجه‌گیری:
مشکلات بین عروس و مادر شوهر، ریشه‌های روانشناختی عمیقی دارد که فراتر از اختلافات سطحی است. با در نظر گرفتن دیدگاه یونگ، می‌توانیم به درک بهتری از این مسئله دست پیدا کنیم و راهکارهای موثرتری برای حل آن پیدا کنیم.
دکتر محمد خرسندی روانکاو
