روابط بین فردی
فرافکنی، همانند آینهای است که تصویر ناخودآگاه ما را در دیگران منعکس میکند. وقتی به کسی جذب میشویم، در واقع ویژگیهایی را در او میبینیم که خودمان دوست داریم یا به آنها نیاز داریم. این مکانیزم دفاعی، باعث میشود تا به جای رویارویی با جنبههای ناخودآگاه خود، آنها را در دیگران جستجو کنیم.
برای مثال، فردی که اعتماد به نفس پایینی دارد، ممکن است به فردی قوی و جسور جذب شود و همه ویژگیهای مثبت او را به خود نسبت دهد. اما با گذشت زمان، وقتی این ویژگیها در طرف مقابل وجود نداشته باشد، احساس سرخوردگی و ناامیدی میکند.
فرافکنی میتواند به روابط صمیمانه آسیب جدی وارد کند. برای ایجاد روابط سالم و ماندگار، باید به جای اینکه در دیگران دنبال تکمیل خود باشیم، به درون خود رجوع کنیم و به شناخت و پذیرش جنبههای مختلف شخصیت خود بپردازیم.
راهکارهایی برای مقابله با فرافکنی:
- خودآگاهی: با افزایش آگاهی از افکار و احساسات خود، میتوانیم الگوهای فرافکنی را شناسایی کنیم.
- تمرین ذهنآگاهی: تمرین ذهنآگاهی به ما کمک میکند تا در لحظه حضور داشته باشیم و کمتر به قضاوت دیگران بپردازیم.
- مشاوره: مشاوره میتواند در فرایند خودشناسی و تغییر الگوهای فکری به ما کمک کند.”
توجه: این تنها یک نمونه از ویرایش متن است و شما میتوانید با توجه به سبک نگارشی خود و هدف خاصی که برای متن در نظر دارید، تغییرات بیشتری ایجاد کنید.
فرافکنی از دیدگاه یونگ: سایهها در آیینهی دیگران
یونگ، روانشناس برجسته سوئیسی، به فرافکنی به عنوان یکی از مهمترین مکانیسمهای دفاعی روان نگاه میکرد. او معتقد بود که فرافکنی فرایندی است که در آن، ما ویژگیها، احساسات، و تمایلات ناخودآگاه خود را به دیگران نسبت میدهیم. به عبارت دیگر، ما سایههای تاریک و روشن روان خود را بر روی دیگران میاندازیم و تصور میکنیم که این ویژگیها متعلق به آنهاست.
چرا فرافکنی رخ میدهد؟
- اجتناب از رویارویی با ناخودآگاه: بسیاری از ویژگیهای روان ما، به ویژه جنبههای تاریک آن، برای ما ناخوشایند و غیرقابل پذیرش هستند. به همین دلیل، ما تمایل داریم آنها را از خود دور کرده و به دیگران نسبت دهیم.
- سادهسازی دنیای پیرامون: فرافکنی به ما کمک میکند تا دنیای پیچیده اطراف خود را سادهتر درک کنیم. با نسبت دادن ویژگیهای خود به دیگران، میتوانیم رفتار آنها را پیشبینی کرده و به نوعی بر آنها کنترل داشته باشیم.
- حفاظت از خود: فرافکنی میتواند به عنوان یک مکانیسم دفاعی عمل کرده و ما را از احساسات دردناک و اضطراب محافظت کند.
انواع فرافکنی از نظر یونگ:
- فرافکنی سایه: این نوع فرافکنی، رایجترین نوع آن است و شامل نسبت دادن ویژگیهای منفی و ناخوشایند خود به دیگران است.
- فرافکنی آنیما/آنیموس: در این نوع فرافکنی، مردان ویژگیهای زنانه ایدهآل خود را بر روی زنان و زنان ویژگیهای مردانه ایدهآل خود را بر روی مردان فرافکنی میکنند.
- فرافکنی خود برتر: در این نوع فرافکنی، ما ویژگیهای مثبت و ایدهآل خود را بر روی دیگران فرافکنی میکنیم.
عواقب فرافکنی:
- تخریب روابط: فرافکنی میتواند به روابط بین فردی آسیب جدی وارد کند و باعث سوءتفاهم، خصومت و جدایی شود.
- تاخیر در رشد شخصی: با فرافکنی، ما از رویارویی با جنبههای تاریک خود اجتناب میکنیم و در نتیجه، رشد شخصی ما متوقف میشود.
- ایجاد تصویر نادرست از دیگران: فرافکنی باعث میشود که ما تصویر نادرستی از دیگران داشته باشیم و به جای دیدن آنها به عنوان انسانهایی با تمام پیچیدگیهایشان، آنها را بر اساس تصورات خود قضاوت کنیم.
دکتر محمد خرسندی روانشناس
